Η φυματίωση είναι μια μεταδοτική λοίμωξη που προσβάλλει συνήθως τους πνεύμονες. Μπορεί επίσης να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, όπως ο εγκέφαλος και η σπονδυλική στήλη. Προκαλείται απο ένα τύπο βακτηρίων που ονομάζεται Mycobacterium tuberculosis.

Τον 20ο αιώνα, η φυματίωση ήταν η κύρια αιτία θανάτου στον κόσμο. Σήμερα, οι περισσότερες περιπτώσεις θεραπεύονται με ειδικά αντιβιοτικά αλλά χρειάζεται πολύς χρόνος. Συνήθως η αγωγή διαρκεί 6 έως 9 μήνες.

Πώς διαδίδεται;

Μέσω του αέρα, ακριβώς όπως το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη. Όταν κάποιος που αρρωσταίνει βήχει, φτερνίζεται, μιλάει, γελάει ή τραγουδά, απελευθερώνονται μικροσκοπικά σταγονίδια που περιέχουν τα μικρόβια. Εάν αναπνεύσετε τα μικρόβια, μολύνεστε.

Η φυματίωση είναι μεταδοτική και δεν είναι εύκολο να την διαγνώσουμε. Τα μικρόβια “μεγαλώνουν” αργά. Συνήθως πρέπει να περάσετε πολύ χρόνο γύρω από ένα άτομο που το έχει. Αυτός είναι ο λόγος που συχνά περνάει αρκετός χρόνος απο την μόλυνση του ατόμου μέχρι την εκδήλωση της νόσου.

Τα μικρόβια φυματίωσης δεν ευδοκιμούν στις επιφάνειες. Δεν μεταδίδεται η ασθένεια με την χειραψία με κάποιον που την έχει ή μοιράζοντας την τροφή του. Είναι ευαίσθητα στο ηλιακό φώς αλλα και ανθεκτικά σε όξινο περιβάλλον, π.χ στομάχι.

Πώς επηρεάζει η φυματίωση το σώμα σας;

Η λοίμωξη απο φυματίωση δεν σημαίνει ότι θα αρρωστήσετε. Υπάρχουν δύο μορφές της νόσου:

Λανθάνουσα φυματίωση: Έχετε τα μικρόβια στο σώμα σας, αλλά το ανοσοποιητικό σας σύστημα βοηθά να μην εξαπλωθούν. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχετε συμπτώματα και ότι δεν είστε μεταδοτικοί. Αλλά η μόλυνση είναι ακόμα ζωντανή στο σώμα σας και μπορεί μία μέρα να γίνει ενεργή.

Ενεργός φυματίωση: Αυτό σημαίνει ότι τα μικρόβια πολλαπλασιάζονται και μπορεί να σας κάνουν να νοσήσετε. Σε αυτή την περίπτωση μπορείτε να μεταδώσετε την ασθένεια σε άλλους. Το 90% των περιπτώσεων ενεργού φυματίωσης προέρχονται από την επανενεργοποίηση λανθάνουσας λοίμωξης από ΤΒ.

Ποια είναι τα συμπτώματα της φυματίωσης;

Δεν υπάρχουν για την λανθάνουσα φυματίωση:. Θα χρειαστεί να κάνετε μια «εξέταση δέρματος» (τη γνωστή δερμοαντίδραση Mantoux) ή αίματος για να μάθετε εάν έχετε μολυνθεί (QuantiFERON–TB Gold).

Υπάρχουν συμπτώματα εάν έχετε ενεργό νόσο τα οποία περιλαμβάνουν:

• Ένα βήχα που διαρκεί περισσότερο από 3 εβδομάδες
• Πόνος στο στήθος
• Βήχας με αίμα (αιμόπτυση)
• Αίσθηση κούρασης η έυκολης κόπωσης απο καιρό
• Νυχτερινές εφιδρώσεις
• Ρίγη
• Πυρετό ή και δεκατική κίνηση που παραμένουν παρά την όποια αγωγή έχετε λάβει
• Ανορεξεία
• Απώλεια βάρους

Εάν εμφανίζετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, επισκεφθείτε το Πνευμονολόγο για να εξεταστείτε και ο οποίος θα μεριμνήσει για περαιτέρω έλεγχο, αγωγή ή εισαγωγή και νοσηλεία σε Πνευμονολογική Κλινική αν χρειάζεται.

Ποιος κινδυνεύει;

Είναι πολύ πιθανό να «κολλήσετε» φυματίωση αν έρθετε σε επαφή με αλλους που νοσούν.
Εδώ είναι μερικές καταστάσεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο σας:

• Μέλος της οικογένειας που έχει ενεργό φυματίωση.
• Ζείτε ή έχετε ταξιδέψει σε μια περιοχή όπου η φυματίωση είναι κοινή, όπως η Ρωσία, η Αφρική, η Ανατολική Ευρώπη, η Ασία, η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική.
• Είστε μέλος μιας ομάδας όπου η φυματίωση είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί ή εργάζεστε ή ζείτε με κάποιον που νοσεί. Αυτό περιλαμβάνει τους άστεγους, τους ανθρώπους με HIV και ανοσοκατεσταλμένους οποιασδήποτε κατηγορίας (βλέπε πιο κάτω) καθώς και  χρήστες  ναρκωτικών.
• Εργάζεστε ή ζείτε σε νοσοκομείο ή γηροκομείο.
• Γενικά κάθε επάγγελμα υψηλού κινδύνου (Υγειονομικοί – εκπαιδευτικοί – σώματα ασφαλείας)

Ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα συνήθως «αντιστέκεται» στα βακτηρίδια της φυματίωσης. Αν αντιμετωπίζετε κάτι από τα παρακατω, πιθανώς να μην είστε σε θέση να αποτρέψετε την ενεργό νόσηση από φυματίωση:

• HIV ή AIDS
• Σακχαρώδη Διαβήτη
• Σοβαρή νεφρική νόσο
• Διάφορες μορφές καρκίνου
• Αντικαρκινική θεραπεία ( πχ. χημειοθεραπεία)
• Χαμηλό σωματικό βάρος και υποσιτισμό
• Φαρμακευτική αγωγή πρίν ή μετά από μεταμόσχευση οργάνων
• Φαρμακευτική αγωγη (πχ βιολογικοί παράγοντες)  κατά  ρευματοειδούς αρθρίτιδας, νόσου του Crohn, της ψωρίασης και γενικώτερα νόσων του κολλαγόνου

Επίσης μωρά και παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν, επειδή το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν είναι πλήρως οργανωμένο

Παρατίθεται  άρθρο της ΕΠΕ (Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία) με χρήσιμες πληροφορίες για την φυματίωση